გეოპოლიტიკური პროცესები XVIII-XIX საუკუნეების მიჯნაზე და კავკასია
DOI:
https://doi.org/10.52340/bsrcc.2022.01.03საკვანძო სიტყვები:
კავკასია, გეოპოლიტიკა, საქართველო, ოსმალეთი, ირანი, რუსეთიანოტაცია
XVIII საუკუნეში უფრო გამწვავდა წინააღმდეგობები დიდ სახელმწიფოებს შორის კავკასიაში გაბატონების გამო. ტრადიციულ მეტოქეებთან - ირანთან და ოსმალეთთან ერთად კავკასიაზე გავლენისათვის ბრძოლაში აქტიურად ჩაება გაძლიერებული რუსეთის სახელმწიფო. იგი მოხერხებულად სარგებლობდა ამიერკავკასიის ხალხების, განსაკუთრებით ქრისტიანი ქართველელების კეთილგანწყობით და მათ საკუთარი ინტერესების განსახორციელებლად იყენებდა. როგორც ზოგადად კავკასიური, ისე განსაკუთრებით ქართული პოლიტიკური ძალები სათანადოდ ვერ აფასებდნენ XVIII საუკუნის ბოლოსა და XIX საუკუნის დამდეგს შექმნილ საერთაშორისო ვითარებას და რთული მდგომარეობიდან გამოსვლის ერთადერთ იმედად კვლავ რუსეთი მიაჩნდათ.
კავკასიის პოლიტიკური ერთეულების ასეთმა დამოკიდებულებამ რუსეთს საკუთარი გეგმების განხორციელება გაუიოლა, რასაც შედეგად XIX საუკუნის დასაწყისში ჯერ ქართლ-კახეთის, შემდეგ იმერეთის სამეფოს, ხოლო შემდეგ მთელი კავკასიის დაპყრობა მოჰყვა.
წყაროები
ბერძენიშვილი, 1965: – ბერძენიშვილი ნ., საქართველოს ისტორიის საკითხები, წიგნი II, თბილისი, 1965.
ბოცვაძე, 1990: – ბოცვაძე თ., ჩრდილო კავკასიის ხალხები საქართველოს საგარეო პოლიტიკაში (XV-XVIII სს.), თბილისი, 1990.
ბულეიშვილი, 1991: – ბულეიშვილი მ., ქართველი ეკლესიის მსახურები რუსეთ-საქართველოს დიპლომატიურ ურთიერთობაში, თბილისი, 1991.
კვიციანი, 2017: – კვიციანი ჯ., კავკასია, თბილისი, 2017.
სვანიძე, 2007: – სვანიძე მ., თურქეთის ისტორია (1299-2000), თბილისი, 2007.
სოხვაძე, 1996: – სოხვაძე ბ., რუსეთი XVII საუკუნის დასასრულსა და XVIII საუკუნეში, თბილისი, 1996.
ცქიტიშვილი, 1982: – ცქიტიშვილი, გარსევან ჭავჭავაძის სახელმწიფოებრივი მოღვაწეობა, თბილისი, 1982.
Баддели , 2007: – Баддели Дж., Завоевание Кавказа русскими 1720-1860, Москва 2001
Внешняя политика России, 1960: – Внешняя политика России (документы Россииского министерство иностранных дел), т. I, Москва, 1960.
Догаев, 2001: – Догаев В., Большая игра на Кавказе (история и современность), Москва, 2001.
Россия и восток, 2002: – Россия и восток, Санкт-Петербург, 2002.
История России, 1998: – История России, Москва, 1998.
История внешней политики России, 2000: – История внешней политики России, 18 век, Москва, 2000.
История народов северного Кавказа, 1988: – История народов северного Кавказа, Москва, 1988.
История России (1682-1861),1998: – История России (1682-1861), Москва, 1998.
История дипломатий, 1959: – История дипломатий, т. I, Москва, 1959.
История дипломатий ,2005: – История дипломатий , Москва, 2005.
Петросян, 2003: – Петросян Ю., Османская империя, Москва, 2003.
